Trợ lý ảo là gì? Khám phá công nghệ AI thay đổi cuộc sống

Thế giới đang bước vào thời kỳ của công nghệ thông minh, nơi mọi thao tác từ điều khiển thiết bị cho đến tìm kiếm thông tin đều có thể thực hiện chỉ bằng giọng nói hoặc vài cú chạm.

Trung tâm của sự tiện lợi đó chính là trợ lý ảo, một trong những thành tựu đột phá của trí tuệ nhân tạo.

Vậy trợ lý ảo là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn toàn diện nhất về loại hình công nghệ đang thay đổi cả thế giới này.

Trợ lý ảo là gì?

Trợ lý ảo (Virtual Assistant) là một phần mềm hoặc dịch vụ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các tác vụ, trả lời câu hỏi và hỗ trợ người dùng dựa trên mệnh lệnh được đưa ra thông qua giọng nói, văn bản hoặc cử chỉ.

Các trợ lý ảo thường được tích hợp trong các thiết bị như smartphone, loa thông minh, máy tính bảng, tivi thông minh, thậm chí cả trong xe hơi hiện đại.

Nhờ vào công nghệ nhận diện giọng nói, xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và học máy (Machine Learning), trợ lý ảo có thể ngày càng thông minh và thấu hiểu người dùng tốt hơn.

Lịch sử phát triển của trợ lý ảo

Khái niệm về trợ lý ảo đã xuất hiện từ những năm đầu của thế kỷ 21, nhưng chỉ thực sự phát triển mạnh mẽ trong thập kỷ qua nhờ sự tiến bộ vượt bậc của AI và công nghệ xử lý dữ liệu lớn (Big Data).

• 2011: Siri của Apple ra mắt, trở thành trợ lý ảo đầu tiên phổ biến toàn cầu.
• 2014: Amazon giới thiệu Alexa – trợ lý ảo tập trung vào điều khiển nhà thông minh.
• 2016: Google Assistant được công bố, tích hợp sâu vào hệ sinh thái Android.
• 2015 đến nay: Microsoft ra mắt Cortana, trong khi các nền tảng AI khác như Samsung Bixby, Gemini của Google cũng lần lượt xuất hiện.

Cách thức hoạt động của trợ lý ảo

Một trợ lý ảo thường hoạt động dựa trên các bước sau:

• Nhận diện đầu vào: Thường là lệnh giọng nói hoặc văn bản.
• Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP): Phân tích câu nói để hiểu ý định của người dùng.
• Tìm kiếm dữ liệu hoặc thực hiện hành động: Tùy thuộc vào yêu cầu.
• Phản hồi: Trợ lý ảo đưa ra kết quả, trả lời hoặc thực hiện hành động theo lệnh.

Ví dụ: Khi bạn nói “Hôm nay thời tiết thế nào?”, trợ lý ảo sẽ xử lý yêu cầu, truy xuất dữ liệu thời tiết và đọc lại thông tin cho bạn.

Lợi ích của trợ lý ảo trong đời sống và công việc

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ AI và IoT, trợ lý ảo đang ngày càng chứng tỏ vai trò quan trọng không chỉ trong cuộc sống cá nhân mà còn trong công việc chuyên môn.

Những tiện ích mà trợ lý ảo mang lại giúp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu suất và mở rộng khả năng tương tác giữa con người và công nghệ.

Lợi ích của trợ lý ảo trong đời sống và công việc:

• Trả lời nhanh các câu hỏi thường ngày
• Gợi ý nhà hàng, đường đi, phim ảnh
• Điều khiển thiết bị điện tử bằng giọng nói
• Quản lý lịch hẹn, báo thức, nhắc nhở
• Hỗ trợ soạn email, ghi chú
• Tạo lịch họp và thông báo nhắc lịch
• Tự động hóa tác vụ lặp đi lặp lại
• Hỗ trợ khách hàng trực tuyến 24/7 (chatbot)

Các nền tảng trợ lý ảo hiện nay

Hiện nay có rất nhiều trợ lý ảo được phát triển bởi các “ông lớn” công nghệ. Mỗi nền tảng có điểm mạnh và hệ sinh thái riêng biệt, phục vụ đa dạng nhu cầu người dùng từ cá nhân đến doanh nghiệp.

Sau đây là những trợ lý ảo phổ biến và đáng chú ý nhất hiện nay:

Cortana là gì?

Cortana là trợ lý ảo được phát triển bởi Microsoft, ra mắt lần đầu vào năm 2014. Ban đầu, Cortana được tích hợp vào hệ điều hành Windows Phone và sau đó là Windows 10.

Cortana có thể thực hiện nhiều tác vụ như tra cứu thông tin, đặt lời nhắc, gửi email, mở ứng dụng, kiểm tra thời tiết,…

Tuy nhiên vì sự cạnh tranh khốc liệt và thị phần hạn chế, Microsoft đã thu hẹp quy mô hoạt động của Cortana từ năm 2021.

Google Assistant là gì?

Google Assistant là trợ lý ảo do Google phát triển, được giới thiệu lần đầu vào năm 2016. Không giống như các đối thủ, Google Assistant có thể đối thoại nhiều lượt (multi-turn conversation), hiểu ngữ cảnh tốt và đặc biệt mạnh ở khả năng truy xuất thông tin.

Google Assistant hiện được tích hợp vào hầu hết các thiết bị Android, loa thông minh Google Nest, tivi thông minh và xe hơi.

Mở nhạc, điều khiển nhà thông minh cho đến trả lời các câu hỏi phức tạp, Google Assistant đều xử lý cực kỳ nhanh và hiệu quả.

Trợ lý ảo Gemini là gì?

Gemini là tên gọi mới của hệ trợ lý ảo AI thế hệ mới do Google phát triển, trước đây từng được biết đến là Bard.

Gemini không chỉ đơn thuần là một trợ lý, mà còn là một AI đa năng có thể viết nội dung, giải toán, phân tích dữ liệu, lập kế hoạch,…

Khác với Google Assistant truyền thống, Gemini sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) với khả năng hiểu và tạo văn bản vượt trội, mở ra kỷ nguyên mới cho các trợ lý ảo AI.

Google đang từng bước tích hợp Gemini vào các sản phẩm như Chrome, Gmail, Google Docs…

Kết luận

Bài viết trên đây đã giải thích trợ lý ảo là gì, cách chúng hoạt động, ứng dụng ra sao và tương lai đầy hứa hẹn phía trước.

Các trợ lý ảo không ngừng phát triển để trở thành trợ thủ đắc lực trong cả cuộc sống lẫn công việc của con người.

Trong kỷ nguyên số, làm chủ và tận dụng công nghệ trợ lý ảo chính là chìa khóa để tăng hiệu quả, tiết kiệm thời gian, tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt.