Text to speech là gì? Công nghệ chuyển đổi thành tiếng nói

Bạn từng nghe giọng nói tự động từ Google Assistant, Siri hay chatbot chăm sóc khách hàng?

Đó là sản phẩm từ một công nghệ hiện đại đang phát triển mạnh mẽ – Text to speech (TTS).

Vậy Text to speech là gì? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.

Mục lục

Text to Speech là gì?

Text to Speech (TTS) hay còn gọi là chuyển văn bản thành giọng nói, là công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) để chuyển đổi văn bản thành âm thanh giống giọng nói con người.

Công nghệ Text to Speech ra đời từ những năm 1960, khi các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu cách máy tính có thể tạo ra âm thanh giống giọng nói. Ban đầu giọng nói được tạo ra khá thô sơ, cứng nhắc và thiếu tự nhiên.

Ngày nay nhờ vào học máy (machine learning) và mạng nơ-ron sâu (deep neural networks), Text to Speech là gì đã trở thành một khái niệm quen thuộc với giọng nói chất lượng cao, gần giống con người.

Các công ty như Google, Amazon, Microsoft và xAI đã đẩy nhanh sự phát triển của TTS, tích hợp vào các sản phẩm như trợ lý ảo Google Assistant, Alexa hay Grok.

Một số hệ thống còn cho phép cá nhân hóa giọng nói theo sở thích người dùng, phục vụ nhiều mục đích khác nhau như trợ lý ảo, đọc sách, học ngoại ngữ, đến tạo video content hoặc hỗ trợ người khuyết tật.

Cấu trúc hoạt động: Làm thế nào TTS chuyển văn bản thành lời nói?

Để hiểu rõ Text to speech là gì, chúng ta cần nhìn sâu vào quá trình hoạt động:

– Tiền xử lý văn bản (Text Preprocessing):

TTS bắt đầu bằng việc phân tích văn bản đầu vào. Nó xử lý các ký tự đặc biệt, viết tắt, dấu câu và chuyển đổi thành dạng ngữ nghĩa phù hợp để đọc thành lời.

– Phân tích ngữ điệu (Linguistic Analysis):

Phần mềm xác định cách nhấn âm, ngắt câu, ngữ điệu và cảm xúc phù hợp với nội dung – từ đó giúp giọng nói trở nên tự nhiên hơn.

– Tổng hợp giọng nói (Speech Synthesis):

Dựa vào dữ liệu huấn luyện (vocal dataset), hệ thống chuyển nội dung ngữ nghĩa sang dạng sóng âm thanh.

Công nghệ TTS hiện đại thường sử dụng các mô hình deep learning như Tacotron 2, WaveNet hay FastSpeech để tổng hợp giọng nói mượt mà.

So sánh Text to speech và Speech to text

Khi nhắc đến Text to speech, không ít người thường nhầm lẫn với công nghệ ngược lại – Speech to text (STT).

Mặc dù cả hai đều là một phần của lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), nhưng mục đích và cách hoạt động hoàn toàn trái ngược:

Text to speech là gì? Đó là quá trình chuyển văn bản thành giọng nói.
Speech to text là gì? Là quá trình nhận diện và chuyển đổi giọng nói thành văn bản.

Hai công nghệ này ngày càng được tích hợp chặt chẽ trong nhiều hệ thống hiện đại, ví dụ như trợ lý ảo (Google Assistant, Siri), khi người dùng ra lệnh bằng giọng nói (STT) và máy phản hồi bằng giọng tổng hợp (TTS).

Sự kết hợp giữa TTS và STT đang giúp con người và máy móc giao tiếp hiệu quả, tự nhiên hơn bao giờ hết.

Các nền tảng Text to Speech phổ biến

Một số nền tảng TTS nổi bật hiện nay:

+ Google Cloud Text-to-Speech nổi bật nhờ công nghệ WaveNet của DeepMind, mang lại giọng đọc tự nhiên, giàu cảm xúc và hỗ trợ hơn 40 ngôn ngữ, bao gồm cả tiếng Việt.

Đây là lựa chọn phổ biến trong hệ sinh thái Android, Google Assistant và các ứng dụng đọc văn bản thông minh.

+ Amazon Polly là một giải pháp TTS đến từ AWS, cung cấp cả giọng đọc chuẩn và giọng đọc AI (Neural TTS), hỗ trợ hơn 30 ngôn ngữ với hơn 60 giọng nói.

Polly đặc biệt linh hoạt khi cho phép tuỳ chỉnh ngữ điệu, tốc độ đọc và tích hợp sâu trong các hệ thống backend hoặc IoT.

+ Microsoft Azure Text to Speech sử dụng công nghệ Neural TTS để tạo ra những giọng nói cực kỳ chân thực, với hơn 400 giọng đọc thuộc 140 ngôn ngữ và vùng miền.

Một tính năng nổi bật là Custom Neural Voice, cho phép doanh nghiệp tạo ra giọng nói “độc quyền” đại diện cho thương hiệu của mình.

+ IBM Watson Text to Speech là nền tảng thích hợp cho các doanh nghiệp muốn triển khai hệ thống chăm sóc khách hàng bằng giọng nói.

Tuy hỗ trợ số lượng ngôn ngữ ít hơn, nhưng Watson nổi bật với khả năng tùy chỉnh cảm xúc và tích hợp sâu vào các hệ thống AI khác của IBM.

+ iSpeech là một nền tảng thân thiện với cả cá nhân lẫn doanh nghiệp, nổi tiếng với các sản phẩm như iSpeech Translator và Read Aloud.

Với khả năng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, iSpeech được ứng dụng trong giáo dục, dịch thuật và đọc nội dung web.

+ ResponsiveVoice mang lại giải pháp TTS đơn giản, dễ tích hợp vào website mà không cần backend phức tạp.

Nền tảng này hỗ trợ hơn 50 ngôn ngữ và là lựa chọn phổ biến cho các trang tin tức, blog hoặc landing page muốn tăng khả năng tiếp cận người dùng.

+ Tại Việt Nam, Vbee là một trong những nền tảng TTS tiên phong và đáng chú ý nhất, phát triển giọng đọc tiếng Việt theo từng vùng miền (Bắc – Trung – Nam).

Vbee hiện được nhiều tòa soạn, doanh nghiệp và đơn vị giáo dục sử dụng để chuyển đổi văn bản sang giọng nói một cách tự nhiên, phục vụ nhu cầu truyền thông, học tập và chăm sóc khách hàng.

Xu hướng phát triển tương lai của Text to speech

Trong tương lai gần, Text to speech sẽ không chỉ là công cụ hỗ trợ đọc văn bản, mà trở thành yếu tố cốt lõi của giao tiếp giữa người và máy.

Giọng nói mang cá tính cá nhân

Mỗi người sẽ có một “giọng AI” riêng. Bạn có thể ghi âm giọng mình để máy học và tạo bản sao giọng số, dùng trong video, thuyết trình, hoặc thậm chí là để “nói chuyện” sau khi bạn không còn nữa.

Đồng bộ hóa cảm xúc và ngữ cảnh

TTS thế hệ mới sẽ không chỉ đọc chữ, mà còn hiểu cảm xúc: buồn, vui, giận, hài hước… Giọng nói sẽ thể hiện rõ ngữ điệu phù hợp với nội dung, giúp người nghe cảm nhận thông điệp sâu sắc hơn.